Tháng Hoa Mẹ – Hoa hường nhiệm

THÁNG HOA MẸ

Chúng ta đã bước vào tháng Hoa Đức Mẹ, tháng mà Giáo hội dành riêng để chúng ta tỏ lòng sùng kính Đức Mẹ qua việc hái những bông hoa vật chất và thiêng liêng để dâng kính Người.Trong các bông hoa, chúng ta hãy cố gắng chọn những bông hoa hường tươi thắm dâng kính Người vì Mẹ Maria đã được Giáo hội tặng cho danh hiệu là HOA HƯỜNG NHIỆM (Rosa mystica).

I. LƯỢC SỬ THÁNG HOA

Mỗi năm cứ đầu tháng năm, người Rôma tôn kính sự thức giấc của thiên nhiên, bằng những cuộc tổ chức gọi tên FLORALIA những ngày lễ tôn kính Flore là nữ thần mùa Xuân.

Các tín hữu đã rửa tội và đã thánh hóa tập tục đó. Họ tổ chức những cuộc rước kiệu và cầu nguyện để làm những ngày CẦU MÙA.

Ở Évreux, người ta tổ chức những cuộc “Rước Xanh” đi cắt những cành cây xanh tươi và nở hoa để đem về trang hoàng các nhà thờ và đặc biệt những nhà thờ dâng kính rất thánh Nữ trinh, các thi sĩ cũng như các thánh thi nhau sáng tác ca tụng những ngày lễ đó cũng như ca tụng Đức Mẹ.

Cha Henri Suso, dòng Đa minh, thế kỷ 14, mỗi năm vào ngày 1 tháng 5, đã dâng lên Đức Mẹ những việc tôn kính đặc biệt, và lấy hoa trang hoàng tượng Đức Mẹ. Thánh Philipphê de Nêri, cũng vào ngày 1 tháng 5, thích tập hợp các trẻ em lại chung quanh bàn thờ Đức Mẹ, để cùng các bông hoa mùa xuân, ngài dâng cho Đức Mẹ các nhân đức còn tiềm tàng trong tâm hồn non trẻ của chúng.

Năm 1654, cha Nadasi dòng Tên, xuất bản tập sách nhỏ khuyên mời các giáo hữu dành riêng ra một tháng mỗi năm để tôn kính Đức Mẹ Chúa Trời.

Đầu thế kỷ 18, tại Naples, trong thánh đường kính thánh Clara của nữ tu Phanxicô, tháng Đức Mẹ được cử hành công cộng : mỗi chiều đều có hát kính Đức Mẹ và ban phép lành Mình thánh. Từ đó tháng Đức Mẹ được mọi nơi biết tiếng.

Đầu thế kỷ 19, hết mọi xứ đều tổ chức long trọng tháng Đức Mẹ. Các nhà thờ chính có thuyết giảng và gần như lấy thời gian sau mùa chay là thời gian chính thức để tôn kính Đức Mẹ.

Trong công cuộc này, cha Chardon đã có công nhiều. Không những ngài làm cho lòng sốt sắng trong tháng Đức Mẹ được phổ biến trong nước Pháp mà còn ở mọi nơi công giáo khác nữa.

II. CÁC LOẠI HOA

Có rất nhiều loại hoa trên thế giới, mỗi người thích một loại hoa và cố gắng đi tìm những thứ hoa đó dâng kính Đức Mẹ. Mỗi thứ hoa có một màu sắc và một hương vị riêng.

1. Các màu sắc: Các màu hoa được chia ra như sau:
– 234 hoa màu trắng.
– 220 hoa màu vàng
– 144 hoa màu chàm
– 72 hoa màu tím
– 39 hoa màu xanh
– 12 hoa màu vàng cam
– 4 hoa màu da mận
– 2 hoa màu đen.

2. Ý nghĩa màu hoa

Mỗi màu hoa và mỗi thứ hoa lại có một ý nghĩa riêng. Ta thử nói đến mấy thứ hoa
– Hoa thược dược: biết ơn
– Hoa Glaieul: hò hẹn
– Hoa huệ: trong trắng
– Hoa trinh nữ: kín đáo
– Hoa mai và forget-me-not: đừng quên nhé
– Hoa mẫu đơn: chia buồn
– Hoa hướng dương: trung thành
– Hoa hường (hồng) cũng có ý nghĩa riêng của nó và một ý nghĩa cao quý.

III. HOA HƯỜNG NHIỆM

Mẹ Maria được gọi là bông hoa tươi thắm và Giáo hội đã đặt cho Mẹ Maria là bông hoa hường nhiệm (Rosa mystica). Tại sao Đức Mẹ được tặng huy hiệu HOA HƯỜNG ?

Kể ra thì hoa nào cũng đẹp. Hoa này đẹp về cách này, hoa khác lại đẹp cách khác, theo cách người ta quen nói:”đẹp như hoa”. Giáo hội gọi Đức Mẹ là Hoa Hường vì Giáo hội cho hoa hường là đẹp và hợp với Đức Mẹ hơn. Giáo hội xếp đặt như thế tại vì Giáo hội đọc thấy trong Thánh kinh nhiều chỗ nói tới hoa hồng và ám chỉ về Đức Mẹ: “Ta như hoa hường mọc bên suối nước” (Gv 39,17), “Ta như hoa hường mọc giữa thành Giêricô” (Gv 24,18), “Ta như hoa hường đua nở trong mùa xuân tươi đẹp” (Gv 50,8).

Giáo hội gọi Đức Mẹ là Hoa Hường là một thứ hoa đẹp theo cách xếp đặt và màu sắc của nó. Hoa hường còn là một thứ hoa được nhắc đến nhiều lần trong Thánh kinh như vừa nói trên. Và sau hết hoa hồng còn có nhiều tương đồng với Đức Mẹ.

Hoa hường có sắc tươi đẹp

Không thể chối cãi được chúng ta rộn rực lên khi chúng ta đứng trước một khóm hường đầy hoa đua nở. Sự tươi thắm của hoa hường đã thâu nhập vào trí não ta, đến nỗi mỗi khi muốn vẽ một bông hoa để chúc mừng ai, để trang trí một nơi nào, thì người ta, hay nghĩ tới hoa hường.

Đức Mẹ rất tươi đẹp

Đức Mẹ rất tươi đẹp không những phần xác mà còn phần hồn. Phần xác Đức Mẹ tươi đẹp như thế nào, khó mà nói cho đúng, vì cách đây 2000 năm, lúc mà máy ảnh chưa có, thì làm sao có thể biết được đúng hình vóc dung nhan Đức Mẹ? Nhưng đọc các hình bóng trong Thánh kinh, theo dõi những bức họa đã có từ thời đầu Giáo hội, chúng ta được biết Đức Mẹ là một người nữ xinh đẹp duyên dáng số một: “Kìa bà nào đang tiến lên như rạng đông, đẹp như mặt trăng, rực rỡ như mặt trời, uy hùng như đạo binh sắp hàng vào trận” (Dtc 6.9).

Đức Mẹ tươi đẹp phần hồn

Cá không ăn muối cá ươn. Trái lại, cá ăn muối cho dù để lâu cá vẫn tươi tốt. Đức Mẹ cũng vậy. Linh hồn Người luôn sống trong ơn thánh. Ơn thánh là thuốc thơm ướp linh hồn Người, thì phải biết linh hồn Người tươi tốt như thế nào (cf Gv 24,20). Đức Mẹ là Hoa Hường. Hoa hường có mùi thơm hấp dẫn nhưng rất dịu dàng, xông ra một mùi thơm nết na nhân đức. Có nhiều thứ hoa rất thơm, thơm hơn cả hoa hường, nhưng thơm khó chịu ngạt mũi.

Đức Mẹ là Đấng xông mùi thơm tho, thơm tho về các nhân đức. Người còn thơm tho vì Đấng chịu Xức dầu đã sống trong lòng Người. Nhờ Đấng ấy, nhờ bình dầu thơm ấy mà thân xác cũng như linh hồn Đức Mẹ được thơm tho đã đành, mà các người kế cận cũng như ngôi nhà Người cũng được thơm lây mùi thơm tho ấy nữa.

Đức Mẹ như hoa hường nhiệm

Giáo hội gọi Đức Mẹ là hoa hường nhiệm là có ý nói Đức Mẹ là Đấng huyền bí Thiên Chúa đã dùng, để biểu lộ quyền phép và lòng thương xót của Người đối với nhân loại. Đức Mẹ là Đấng huyền bí mầu nhiệm, vì riêng một việc Người thụ thai và sinh hạ Con Thiên Chúa để cứu chuộc nhân loại, đã là một việc quá ư mầu nhiệm khó hiểu lắm rồi. Người lại còn thụ thai sinh con với nhân đức đồng trinh sáng chói.

Tiếp theo việc thụ thai và sinh con nói trên, còn có vấn đề Thiên Chúa chịu chết cho nhân loại . Thiên Chúa để mình lại trong phép Thánh Thể, nên của ăn cho loài người cùng với các bí tích khác nữa đưa loài người lại gần với Thiên Chúa, làm cho Thiên Chúa và loài người hầu như hòa hợp liên kết với nhau. Bấy nhiêu huyền bí ấy đều bắt nguồn nơi Đức Mẹ hết thảy, đến nỗi có thể nói theo thánh Phêrô: “Đức Mẹ là một trong các vị giúp việc và phân phát các mầu nhiệm của Thiên Chúa vậy” (1Pr 4,10).
(Nguyễn Duy Tôn, Những mắt xích vàng, 1964, tr 294 tt)

So sánh với các hoa khác thì hoa hường có nhiều hương sắc. Đại khái ta thấy hoa hường có mấy màu sắc chính: màu hường, trắng, vàng, da cam, đỏ thẫm và xanh. Có lẽ không mấy hoa giàu màu sắc như hoa hường. Đã nhiều màu lại còn hương vị thơm tho dễ chịu.

Hoa hường đẹp như vậy, nhưng lại có một điểm rất đặc biệt nữa: đó là cây hồng có gai. Người ta thường nói: hồng nào hồng chẳng có gai. Chúng ta đứng xem vườn hường, thấy cây nào cũng có gai, cây càng nhiều gai thị hoa hường ấy càng đẹp.

Truyện: Vào năm 1973, có lần tôi đến thăm ông cụ trồng hường, ông là một cựu kỹ sư canh nông thời Pháp thuộc, bây giờ đã về hưu. Ông ta hãnh diện cho tôi xem một cây hường trắng rất lớn, có hoa trắng chi chít, nhưng lại không có gai. Ông cho biết là cây hường này từ lâu đã được chiết nhiều lần. Tôi để ý nhận xét thì thấy cây hường trắng này chỉ có hoa từng chùm như hoa hường dại, màu trắng hơi đục, không có mùi thơm và hoa chỉ đậu được một ngày rồi rụng… Hiện nay cây hường này còn ở trong một khu vườn của một biệt thự bên đường Cô Giang, thành phố Đà lạt.

Một số cây khác cũng có gai nhưng hoa không được đẹp mấy như cây xương rồng, cây gai, cây ngũ sắc…Cây xương rồng tuy có hoa cũng đẹp nhưng chẳng có mùi thơm. Duy chỉ có hoa hương mới có nhiều màu sắc và mùi thơm hấp dẫn thôi. Hoa nhài, hoa ngọc lan tuy thơm tho ngào ngạt thật nhưng màu sắc thì lại kém xa hoa hường, kể cả vẻ duyên dáng của nó.

IV. Ý NGHĨA CỦA HOA HƯỜNG

Hoa Hường có một ý nghĩa đặc biệt đối với Đức Mẹ. Giáo hội tặng Mẹ danh hiệu Hoa hường không phải không có ý nghĩa. Nói tới hoa hường là nhắc tới việc Đức Mẹ đã đồng công cứu chuộc loài người. Mẹ Maria không đổ máu trực tiếp trong việc cứu chuộc nhân loại nhưng một cách gián tiếp Mẹ đã nhờ Chúa Giêsu mà đổ máu ra cho chúng ta.

Vì thế, đối với chúng ta, hoa hồng tượng trưng cho sự hy sinh hãm mình như trong vãn hoa của giáo phận Bùi chu khi dâng hoa đỏ cho Đức Mẹ:

Nhiệm thay hoa đỏ hồng hồng,
Nhuộm thiêng máu thánh thân chung lòng người.
Vì xưa con gánh tội đời,
Chịu như dao sắc thâu nơi lòng mình.
(Vãn hoa Bùi chu)

Trong vãn hoa, chúng ta thường hát hay nghe hát trong tháng hoa Đức Mẹ năm sắc hoa dâng kính Người, mỗi sắc hoa chỉ một ý nghĩa riêng:

Hoa trắng chỉ sự trong sạch của tâm hồn
Hoa tím chỉ sự tuân phục thánh ý Chúa
Hoa vàng chỉ đức mến vẹn toàn
Hoa xanh chỉ sự trọn lành thánh thiện
Hoa đỏ chỉ sự hy sinh hãm mình.
(theo Vãn hoa Bùi chu)

Tháng hoa chúng ta hãy thi đua nhau dâng cho Đức Mẹ những bông hoa hồng tươi thắm, đầy hương vị, đầy màu sắc. Hãy dâng cho Mẹ những bông hường của sự hy sinh từ bỏ mình, chấp nhận mọi điều trái ý, chấp nhận mọi thánh giá Chúa gửi cho mà không phàn nàn trách móc.

Chính thánh nữ Têrêsa Hài đồng Giêsu đã thích hoa hồng cách đặc biệt, thánh nữ đã biến tất cả mọi công việc của đời mình trở thành những bông hoa hường để dâng tiến Chúa. Ta hãy nghe một đoạn tự thuật của thánh nữ khi thánh nữ chỉ vào một cái ly đựng một thứ thuốc rất khó uống, thứ thuốc đó màu giống như một thứ rượu ngon, chị (Têrêsa) bảo tôi (Mẹ Agnès de Jesus):

“Mẹ xem cái ly nhỏ này, ai cũng bảo đó là một ly đầy rượu ngon, nhưng thật ra con chưa hề thấy có thứ gì đắng hơn nó. Đó chính là hình ảnh của cuộc đời con đấy, trước mặt người ta, nó luôn luôn được phủ lên một màu sắc tươi đẹp, họ thấy con như đang uống một thứ rượu hảo hạng, mà thực ra nó lại là một thứ rất đắng cay. Con nói đến đắng cay, tuy nhiên, đời con lại chẳng cay đắng tí nào vì con biến đổi đắng cay thành vui sướng và êm dịu”.

Lm Giuse Đinh Lập Liễm